Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev iyunun 24-də Mingəçevirdə “8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının açılış mərasimində iştirak etmiş və tədbirdə çıxış etmişdir. Bir sıra mühüm məsələlərə toxunan cənab Prezident energetika sahəsində aparılan islahatlar və qazanılan uğurlar barədə demişdir: “Biz son 20 il ərzində Azərbaycanın energetika sistemini demək olar ki, sıfırdan qurmuşuq. Ölkəmizin müxtəlif yerlərində yeni elektrik stansiyaları qurulmuşdur, eyni zamanda, Mingəçevirdə də yenidənqurma işləri aparılmışdır. Yadınızdadır, burada baş vermiş qəza nəticəsində ölkəmizin böyük hissəsi, demək olar ki, işıqsız qalmışdı. Ondan sonra praktiki tədbirlər görülməyə başlanmış və biz qısa müddət ərzində burada böyük uğurlara nail ola bilmişik.”
Son 20 ildə Azərbaycanın energetika sistemi müasir və dayanıqlı enerji infrastrukturu əsasında inkişaf etdirilərək ölkənin iqtisadi qüdrətinin artmasına, enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasına və regional enerji əməkdaşlığının genişlənməsinə mühüm töhfələr vermişdir. Enerji sahəsində həyata keçirilən islahatlar, infrastruktur layihələri və beynəlxalq əməkdaşlıq sayəsində Azərbaycan bu gün dünya miqyasında etibarlı enerji tərəfdaşı kimi tanınır.
Azərbaycanın müstəqillik qazandığı ilk illərdə energetika infrastrukturu köhnəlmiş, texniki və maliyyə baxımından dağınıq vəziyyətdə idi. Lakin ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1994-cü ildə imzalanan və “Əsrin müqaviləsi” adlandırılan beynəlxalq neft sazişi Azərbaycanın enerji tarixində dönüş nöqtəsi oldu. Bu müqavilə əsasında xarici sərmayələrin cəlb olunması, hasilatın artırılması və neft-qaz sektorunda müasir texnologiyaların tətbiqi təmin edildi.
Prezident İlham Əliyev bu uğurlu strategiyanı davam etdirərək enerji sektorunu Azərbaycanın inkişafının aparıcı sahələrindən birinə çevirdi. 2003-cü ildən etibarən energetika sahəsində islahatların daha da dərinləşdirilməsi, yeni layihələrin reallaşdırılması və enerji infrastrukturunun yenidən qurulması istiqamətində əhəmiyyətli addımlar atıldı.
Son 20 ildə Azərbaycanın elektrik enerjisi sektorunda böyük dəyişikliklər baş verib. İstehsal güclərinin artırılması, yeni elektrik stansiyalarının tikilməsi, şəbəkələrin modernləşdirilməsi və itkilərin azaldılması istiqamətində məqsədyönlü işlər görülüb.
“Azərbaycan İES”, “Şimal İES”, “Cənub İES”, “Şəki İES”, “Sumqayıt İES” və digər enerji istehsalı müəssisələri müasir tələblərə cavab verən avadanlıqlarla təchiz olunaraq ölkənin elektrik enerji ehtiyacını ödəmək imkanını artırmışdır.
Həmçinin, “Azərenerji” və “Azərişıq” ASC-lərinin strukturunda və fəaliyyətində aparılan islahatlar enerji təchizatının keyfiyyətini artırıb, təchizatın fasiləsizliyini və səmərəliliyini təmin edib.
Son dövrlərdə Azərbaycanın energetika siyasətində bərpa olunan enerji mənbələri önəmli yer tutur. 2020-ci ildən başlayaraq bu sahədə strateji hədəflər müəyyən edilmiş, beynəlxalq investorlarla sazişlər bağlanmışdır.
Xüsusilə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin “Masdar” və Səudiyyə Ərəbistanının “ACWA Power” şirkətləri ilə həyata keçirilən günəş və külək elektrik stansiyalarının tikintisi (Qaradağ günəş elektrik stansiyası, Xızı-Abşeron külək elektrik stansiyası) Azərbaycanın “yaşıl enerji” kursunu əyani şəkildə göstərir.
2021-ci ildə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev “yaşıl enerji zonası” konsepsiyasını elan etdi. Azad olunmuş ərazilərdə, xüsusilə Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda bərpa olunan enerji potensialının reallaşdırılması üçün əhəmiyyətli layihələrə start verildi.
Azərbaycan son 20 ildə özünü etibarlı enerji tərəfdaşı kimi tanıtmaqla yanaşı, enerji sahəsində regional və beynəlxalq əməkdaşlığı da gücləndirmişdir. Bu müddət ərzində OPEC+ formatında iştirak, Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurasının hər il Bakıda keçirilməsi, Avropa İttifaqı ilə enerji əməkdaşlığı çərçivəsində razılaşmaların imzalanması, bərpa olunan enerji sahəsində Avropa ölkələri və beynəlxalq şirkətlərlə ortaq layihələrin icrası bu sahədə Azərbaycanı strateji oyunçulardan birinə çevirmişdir.
2022-ci ildə imzalanan “Azərbaycan, Gürcüstan, Macarıstan və Rumıniya arasında yaşıl enerji və ötürücü infrastrukturun yaradılması haqqında” dördtərəfli saziş Azərbaycanın Avropaya yaşıl enerji ixrac etməsi imkanlarını genişləndirmişdir.
Energetika sahəsində həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyi tam təmin olunub, enerji ixracı iqtisadiyyatın əsas gəlir mənbəyi kimi formalaşıb, əhalinin və sənayenin enerji ilə fasiləsiz təchizatı təmin edilib, region ölkələrinin enerji təhlükəsizliyinə töhfə verilib. Eyni zamanda, Azərbaycanın COP29-a ev sahibliyi etməsi ölkənin yaşıl enerji və iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə sahəsindəki qlobal rolunu daha da möhkəmləndirmişdir.
Son 20 ildə Azərbaycanın energetika sistemi planlı, ardıcıl və strateji yanaşma əsasında qurulmuş və inkişaf etdirilmişdir. Neft və qaz hasilatından başlayaraq, elektrik enerjisi istehsalına, bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafına və enerji diplomatiyasına qədər geniş spektri əhatə edən bu siyasət nəticəsində Azərbaycan həm regionda, həm də qlobal miqyasda enerji təhlükəsizliyinə mühüm töhfələr verən ölkəyə çevrilmişdir. Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, “Enerji siyasəti bizim milli maraqlarımıza əsaslanır və Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunun artmasında həlledici rol oynayır.”
YAP Şəki rayon təşkilatının sədri: Daşqın Mikayılov
