Azərbaycan və Özbəkistan arasında son illərdə müşahidə olunan siyasi və iqtisadi yaxınlaşma, regional əməkdaşlıq modelinin formalaşması baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. 2022-ci ildə Daşkənddə imzalanmış “Müttəfiqlik münasibətləri haqqında Müqavilə” hər iki ölkənin qarşılıqlı strateji maraqlarının hüquqi əsasını təşkil edərək, bu münasibətlərin institusional səviyyədə yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu göstərir. Bu məqalədə tərəflər arasındakı əməkdaşlığın əsas istiqamətləri, mövcud mexanizmlər və perspektiv inkişaf dinamikası təhlil olunur. Azərbaycan–Özbəkistan münasibətləri postsovet dövründə dostluq və qarşılıqlı anlaşma kontekstində inkişaf etmişdir. Lakin bu münasibətlər 2020-ci illərdən etibarən daha dərin inteqrasiya və strateji xarakter almışdır. Bu kontekstdə 2025-ci ilin iyul ayında Özbəkistan Prezidentinin Azərbaycana səfəri və bu səfər çərçivəsində keçirilmiş görüşlər mühüm mərhələ kimi dəyərləndirilə bilər. 2022-ci ildə imzalanan müqavilə tərəflər arasında siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik sahələrində əməkdaşlığın möhkəmlənməsinə xidmət edir. Bu sənəd, beynəlxalq hüquq baxımından ölkələrarası münasibətlərdə ən yüksək statusu ehtiva edir. Müqavilədə qarşılıqlı dəstək, suverenliyin tanınması, regional təhlükəsizlik və çoxtərəfli platformalarda əməkdaşlıq məsələləri öz əksini tapır. Azərbaycan və Özbəkistan arasında enerji və nəqliyyat sahəsində həyata keçirilən layihələr, tərəflərin regional və qlobal enerji bazarlarında rolu baxımından strateji xarakter daşıyır. Xəzər dənizi üzərindən keçən beynəlxalq nəqliyyat dəhlizləri və bərpa olunan enerji sahəsində əməkdaşlıq perspektivləri bu əlaqələri daha da möhkəmləndirir. Tərəflər arasında mədəniyyət, təhsil və humanitar sahələrdə qarşılıqlı fəaliyyət də intensiv xarakter daşıyır. Özbəkistanın Azərbaycanda məktəblərin inşasında iştirakı və birgə təhsil proqramlarının icrası xalqlar arasında qarşılıqlı etimadın artmasına səbəb olur. Bu istiqamətdə həyata keçirilən layihələr xalqların ortaq tarixi və mədəni irsinə əsaslanır. Azərbaycan və Özbəkistan Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində mühüm rol oynayır. Tərəflər regional təhlükəsizlik, informasiya mübadiləsi və iqtisadi inteqrasiya sahəsində əməkdaşlığı dərinləşdirirlər. Bu həm də Cənubi Qafqaz və Orta Asiya bölgəsində sabitliyin təmin olunmasına töhfə verir. Azərbaycan və Özbəkistan arasındakı münasibətlərin strateji və institusional əsaslarla inkişaf etməsi, onların beynəlxalq münasibətlər sistemindəki mövqelərinin güclənməsinə xidmət edir. Müttəfiqlik modeli təkcə ikitərəfli münasibətlərə deyil, eyni zamanda regional əməkdaşlıq arxitekturasına müsbət təsir göstərir. Bu əməkdaşlığın davamlılığı həm milli maraqlara, həm də ümumbəşəri dəyərlərə əsaslanır və gələcəkdə daha da dərinləşəcəyi gözlənilir
İsmayıl Nağızadə,
Yeni Azərbaycan Partiyası, Məsləhətçi
