8 Mart dünyada qadınların hüquqlarının tanınması, onların cəmiyyətə verdiyi töhfələrin dəyərləndirilməsi və gender bərabərliyinin ön plana çəkilməsi məqsədilə qeyd olunan əlamətdar bir gündür. Bu tarix, qadınların uzun illər boyunca qazandıqları nailiyyətləri vurğulamaqla yanaşı, hələ də mövcud olan problemlərə diqqət çəkmək üçün bir fürsətdir. 8 Martın tarixi 19-cu əsrin sonlarına dayanır. İlk dəfə 1908-ci ildə Nyu-Yorkda qadın işçilər əmək hüquqlarının qorunması və bərabər hüquqlar tələbi ilə nümayiş keçiriblər. 1910-cu ildə Klara Setkin adlı alman sosialist fəalı bu günü qadınların hüquqlarını müdafiə məqsədilə rəsmi qeyd etməyi təklif etdi. Nəticədə, 1911-ci ildən başlayaraq müxtəlif ölkələrdə Beynəlxalq Qadınlar Günü qeyd olunmağa başladı. 1977-ci ildə isə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) bu günü rəsmi olaraq beynəlxalq səviyyədə tanıdı. Qadınlar tarix boyu cəmiyyətin hər bir sahəsində mühüm rol oynayıblar. Elm, siyasət, mədəniyyət, incəsənət və digər sahələrdə əldə etdikləri uğurlar dünyanı daha ədalətli və inkişaf etmiş bir yerə çevirməkdə mühüm rol oynayıb. Bununla belə, bir çox ölkələrdə qadınlar hələ də bərabər hüquqlar uğrunda mübarizə aparır. Təhsil, əmək bazarı və siyasi iştirak kimi sahələrdə qadınların tam bərabərliyini təmin etmək üçün müxtəlif beynəlxalq təşkilatlar və dövlətlər mühüm addımlar atırlar. Bu gün təkcə qadınların uğurlarını qeyd etmək üçün deyil, eyni zamanda onların qarşılaşdığı problemlərə diqqət çəkmək üçün də əhəmiyyətlidir. Cəmiyyətdə qadınların hüquqlarının qorunması və gender bərabərliyinin təmin edilməsi hər kəsin üzərinə düşən bir məsuliyyətdir. 8 Mart, qadınların dəyərinin vurğulanması, onların haqlarının qorunması və gələcək nəsillərə daha bərabər bir dünya miras qoymaq üçün bir çağırışdır. Qadınlar təkcə ailənin deyil, eyni zamanda cəmiyyətin təməl sütunlarıdır. Onların əməyi, zəhməti və fədakarlığı sayəsində dünya daha gözəl bir yerə çevrilir. 8 Mart – qadınlara sevgi, hörmət və dəyərin ifadə olunduğu bir gün olmaqla yanaşı, onların hüquqları uğrunda mübarizənin davam etdirilməsi üçün də bir vəsilədir. Qadınlar hər bir cəmiyyətin inkişafında mühüm rol oynayan, onun sosial, iqtisadi, mədəni və siyasi həyatına töhfə verən əsas qüvvələrdən biridir. Tarix boyu qadınlar ailənin dayağı olmaqla yanaşı, müxtəlif sahələrdə böyük uğurlar əldə edərək cəmiyyətin inkişafına mühüm təsir göstərmişlər. Qadın ailənin əsas sütunudur. Onlar təkcə övlad böyüdən ana deyil, eyni zamanda cəmiyyətə faydalı fərdlər yetişdirən tərbiyəçi və pedaqoqdur. Uşaqların ilk təhsil aldıqları yer ailədir və bu prosesdə anaların rolu əvəzolunmazdır. Sağlam və savadlı cəmiyyətin formalaşması qadınların verdiyi tərbiyədən asılıdır. Qadınların təhsili cəmiyyətin tərəqqisinin əsas şərtlərindən biridir. Tarixdə çox sayda qadın alim, müəllim və yazıçı olmuşdur ki, onların bilik və bacarıqları insanlığın inkişafına böyük töhfə vermişdir. Məsələn, dünyada tanınmış qadın alimlərdən biri olan Mariya Küri fizika və kimya sahəsində mühüm kəşflər edib. Azərbaycan tarixində də qadın maarifçilərindən Həmidə Cavanşir, Sara Aşurbəyli və digər görkəmli qadınlar cəmiyyətimizin inkişafında mühüm rol oynamışlar. Müasir dövrdə qadınlar iqtisadiyyatda aktiv iştirak edir, müxtəlif peşə sahələrində özlərini təsdiq edirlər. Onlar biznesmen, həkim, mühəndis, müəllim, hüquqşünas və digər peşələrdə çalışaraq ölkənin iqtisadi inkişafına töhfə verirlər. Qadınların iş həyatında aktiv iştirakı həm ailələrin rifahını artırır, həm də iqtisadiyyatın daha dayanıqlı olmasını təmin edir. Dünyada və Azərbaycanda qadınlar siyasi və idarəetmə sahəsində də fəal iştirak edirlər. Onlar parlamentdə, hökumət qurumlarında və beynəlxalq təşkilatlarda çalışaraq cəmiyyətin idarə olunmasında mühüm rol oynayırlar. Tarixdə bir çox ölkədə qadın liderlər ölkələrinin inkişafına böyük töhfələr vermişdir. Azərbaycanda da qadınlar parlamentdə, hökumətdə və digər dövlət strukturlarında mühüm vəzifələr tutur və idarəetmədə öz sözlərini deyirlər. Qadınlar incəsənət və mədəniyyət sahəsində də əhəmiyyətli iz buraxıblar. Onlar yazıçı, şair, rəssam, aktyor, rejissor və musiqiçi kimi cəmiyyətin mənəvi zənginliyini artıran əsərlər yaradıblar. Azərbaycan mədəniyyətində Natəvan, Şövkət Ələkbərova, Zeynəb Xanlarova kimi qadın sənətkarlar milli irsimizin qorunmasında və inkişafında mühüm rol oynayıblar. Müasir dünyada qadınların hüquqlarının qorunması və gender bərabərliyinin təmin edilməsi mühüm məsələlərdən biridir. Qadınlar kişilərlə bərabər hüquqlara malik olmalı, təhsil alma, işləmək, siyasətdə iştirak etmək və öz fikirlərini sərbəst ifadə etmək imkanına sahib olmalıdırlar. Bu istiqamətdə bir çox beynəlxalq və yerli təşəbbüslər həyata keçirilir. Azərbaycanda qadınların hüquqlarının qorunması üçün müxtəlif qanunlar qəbul olunub və onların sosial rifahı üçün addımlar atılır. Qadınlar cəmiyyətin ayrılmaz hissəsidir və onların hər bir sahədə fəal iştirakı cəmiyyətin inkişafı üçün vacibdir. Ailədən başlayaraq elm, iqtisadiyyat, siyasət, incəsənət və digər sahələrdə qadınların töhfəsi inkaredilməzdir. Qadınların güclənməsi və onların potensialından tam istifadə olunması daha güclü, ədalətli və inkişaf etmiş bir cəmiyyətin qurulmasına kömək edəcəkdir.
İlham Quliyev,
YAP-ın gənc fəalı
