Dövlətimizin başçısının toxunduğu əsas məsələlərdən biri Minsk qrupunun ləğvi ilə bağlıdır. Bu, danışıqlar prosesində ölkəmizin prinsipial şərtlərindən biri olub. Onun fəaliyyətinin davam etdirilməsi istiqamətində göstərilən hər hansı cəhd faktiki olaraq, regionda mövcud olmayan bir münaqişəni dirçəltmək, yaxud da onu süni şəkildə gündəmdə saxlamaq məqsədi daşıyar. Belə bir yanaşma həm beynəlxalq hüquq normalarına ziddir, həm də Cənubi Qafqazda dayanıqlı sülh və sabitliyin bərqərar olunmasına maneə yaradır. Əgər bəzi dairələr Minsk qrupunun saxlanılmasında israrlıdırsa, bu, onların hələ də Qarabağla bağlı ərazi iddialarını tam olaraq aradan qaldırmadıqları anlamına gələr. Bəli, Minsk qrupunun beş ildən artıq müddətdə tamamilə fəaliyyətsiz qalması, artıq onun faktiki olaraq siyasi və funksional baxımdan mövcud olmadığını göstərir. Bu, yalnız texniki bir vəziyyət deyil, əslində təşkilatın beynəlxalq hüquq və diplomatiya sistemindəki aktuallığını tamamilə itirdiyini sübut edir. Hər hansı bir beynəlxalq format öz funksiyalarını icra edə bilmirsə və missiyası artıq mövcud deyilsə, onun hüquqi və siyasi mövcudluğunun qorunub saxlanılması yalnız formal və mənasız bir addımdır. Onların saxlanılması beynəlxalq hüquqda qeyri-müəyyənlik və ikili standartların yaranmasına yol açmaqla yanaşı, həm də beynəlxalq münasibətlər sisteminə ciddi zərbə olardı. Bu səbəbdən artıq qurumun ləğvi beynəlxalq miqyasda da dəstəklənir. Ümumiyyətlə, Azərbaycan üçün isə Minsk qrupunun ləğvi yalnız formal-prosedur xarakterli məsələ deyil. Bu addım Cənubi Qafqazda yeni siyasi mərhələnin başlanğıcıdır. Münaqişə dövründə bu qurum vasitəsilə aparılan danışıqlardan nəticə əldə edilməməsi onun effektivlikdən uzaq olduğunu göstərdi. İllərlə davam edən vasitəçilik missiyasına baxmayaraq, nə sülh sazişi imzalandı, nə də ərazi bütövlüyü ilə bağlı beynəlxalq hüquq normaları tətbiq edildi. Azərbaycan torpaqlarını özü azad etməklə, həm münaqişəyə son qoydu, həm də regionda yeni geosiyasi vəziyyət yaratdı. Bu reallıq isə köhnə vasitəçilik formatlarının da mahiyyətini itirməsinə səbəb oldu. Minsk qrupunun fəaliyyətinin nəticəsizliyinin ən bariz göstəricilərindən biri də onun insan hüquqlarının və mülkiyyətin qorunması sahəsində fəaliyyətsizliyidir. Həm Azərbaycan dövlətinin, həm də mülki şəxslərin mülkiyyət hüquqlarının pozulmasına, onların əmlaklarının talan olunmasına baxmayaraq, qrup bu məsələlərə dair heç bir hüquqi-diplomatik mövqe ortaya qoymayıb, məsuliyyət daşıyan tərəflərin cavabdehliyə cəlb olunması istiqamətində təşəbbüs göstərməyib. 30 illik fəaliyyəti dövründə Minsk qrupu cəmi iki dəfə Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinə faktaraşdırıcı missiya göndərib. Bu missiyaların isə beynəlxalq hüquqi müstəvidə real təsiri olmayıb. Bu missiyalar arasında ötən müddət ərzində Ermənistan işğaldakı torpaqlarda daha aktiv və cəsarətli şəkildə dağıntılar həyata keçirib, bu fəaliyyətin beynəlxalq səviyyədə cavabsız qalması isə işğalçının cəsarətini artırıb. Beynəlxalq vasitəçilik adı altında həyata keçirilən bu fəaliyyətsizlik, əslində beynəlxalq hüququn və ədalətin yalnız bəyanat səviyyəsində mövcud olduğunu göstərdi. ATƏT-in təhlükəsizlik məsələlərinə baxışı, real nəticə doğurmayan vasitəçilik səyləri və tərəfsizlik adı altında nümayiş etdirdiyi biganəlik beynəlxalq münasibətlər sistemindəki rolunun və legitimliyinin demontajıdır. Son nəticə də bu olmalı idi”.
Əyyub Əliyev
Yeni Azərbaycan Partiyası məsləhətçi
