Azərbaycanın kosmik nailiyyətləri
1973-cü ildə Bakıda Heydər Əliyevin iştirakı ilə 24-cü Beynəlxalq Astronavtika Konqresi keçirilmişdir. Bu tədbir Azərbaycanın kosmik sahədəki maraqlarının və nailiyyətlərinin bir göstəricisidir. Heydər Əliyev dövrün Sovet İttifaqı rəhbəri kimi bu konqresin Bakıda keçirilməsinə dəstək vermiş və bu hadisə kosmik tədqiqat, əməkdaşlıq sahəsində Azərbaycanın rolunu vurğulamışdır. Bu tədbir Azərbaycanın kosmik sahədəki layihələrini və tədqiqatlarını beynəlxalq tədbirlərdə tanıtmaq üçün əhəmiyyətli bir platforma təşkil etmişdir.
Azərbaycan kosmik sahədə də böyük uğurlara imza atmış bir ölkədir. Bu uğurların bir neçə əsas elementi aşağıdakı kimidir:
- Kosmik peyklər: Azərbaycan telekommunikasiya sahəsində dünya peyklərinin idarə olunmasında nailiyyətlər əldə etmişdir. Üç peyk – Azerspace-1, Azerspace-2 və Azersky-3 olmaqla – Azərbaycanlı mütəxəssislər tərəfindən idarə olunur. Bu peyklər Azərbaycanın telekommunikasiya sahəsindəki texnoloji inkişafına böyük təkan verir, həm ölkənin daxili, həm də beynəlxalq əlaqələrini gücləndirir.
- Kosmik tədqiqatlar: Azərbaycan Yer səthinin müşahidəsi və kosmik tədqiqatlar sahəsində fəaliyyət göstərir. Bu ölkənin daha geniş kosmik proqramlara sahib olmağı hədəfləyən bir hissəsidir.
Azərbaycanın energetika təhlükəsizliyi bölgəsində əhəmiyyətli bir rol oynayır. Ölkə energetika sahəsində qlobal bazarlara çıxışını təmin etməklə Avropa İttifaqı və digər ölkələr üçün etibarlı bir energetika təchizatçısı halına gəlmişdir. Energetika təhlükəsizliyi ölkənin milli təhlükəsizliyinin əhəmiyyətli bir hissəsidir.
Azərbaycanın bölgədə sülh və əməkdaşlığa verdiyi önəm vurğulanmalıdır. Ölkə bölgədə dialoq və işbirliyinin təşviqi üçün müxtəlif layihələrdə iştirak edir, həmçinin sülhün təmin edilməsində böyük rol oynayır.
Azərbaycan müstəqil bir ölkə olaraq inkişafına davam edir. Son əlli ildə ölkə ümumi daxili məhsulunu dörd dəfə, büdcə gəlirlərini isə 30 dəfədən çox artırmışdır. Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsi də on dəfədən çox artmış və xarici borcu ümumi daxili məhsulun yalnız təxminən 10 faizini təşkil edir. Bu ölkənin iqtisadiyyatının sürətli inkişafını nümayiş etdirir.
Azərbaycanın İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT) və Avropa Şurasına üzv olması ölkənin coğrafi, siyasi əhəmiyyətinin bir nümunəsidir.
İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı İslam ölkələri arasında əməkdaşlığı təşviq etmək, təhlükəsizlik, iqtisadi əməkdaşlıq, mədəniyyət mübadiləsi və daha bir çox sahədə birgə çalışmağı təşviq edən beynəlxalq bir təşkilatdır. Azərbaycan Müsəlman ölkələr arasında əməkdaşlığı gücləndirməyə dəstək verir və İƏT-ın aktif üzvlərindən biridir. Bu Azərbaycanın İslam dünyası ilə bağlantısını göstərir.
Avropa Şurası demokratiya insan haqları, hüququn üstünlüyü prinsiplərinə əsaslanan bir siyasi və hüquqi təşkilatdır. Azərbaycan Avropa Şurası üzvlərindən biri olaraq ölkədə demokratik institutları inkişaf etdirmək və insan haqlarını qorumaq üçün müvafiq tədbirlər görməyə çalışır. Bu ölkənin Avropa standartlarına uyğunluğunu vurğulayır.
Azərbaycanın bu iki beynəlxalq təşkilata üzv olması ölkənin hüquq-mühafizə, demokratiya, insan haqları və beynəlxalq əməkdaşlıq prinsiplərinə sadiq olduğunu, bu sahələrdə işləmək üçün niyyətli olduğunu təsdiq edir. Ayrıca bu iki təşkilatın üzvlüyü Azərbaycanın siyasi və mədəniyyət bağlantılarının geniş olduğunu və qlobal arenada daha geniş təmasları mövcud olduğunu göstərir.
Azərbaycan beynəlxalq ictimaiyyətin fəal bir üzvüdür. Ölkə fərqli siyasi, iqtisadi və regional inkişaf layihələrində iştirak edir və Qoşulmama Hərəkatına sədrlik edir. Azərbaycanın Avropa ilə Asiya arasında yerləşməsi və iki qitəni birləşdirən körpü rolunu oynaması, regionda geniş beynəlxalq əməkdaşlıq qurmaq imkanı yaradır.
Azərbaycan XIX əsrin ortalarında neftin hasil edildiyi dünyadakı ilk ölkədir. O zaman dünyada neft hasilatının yarısı Azərbaycanın payına düşürdü.
XX əsrin ortalarında dünyada ilk dəfə dənizdə hasil edilən neft məhz Azərbaycanda Xəzər dənizində azərbaycanlı neftçilər tərəfindən hasil edilib.
Azərbaycan müstəqil bir ölkə kimi təbii sərvətlərin düzgün idarə edilməsi ilə inkişaf etmişdir. Son əlli ildə yoxsulluq səviyyəsi sürətli şəkildə azalmış və ölkənin iqtisadi inkişafı böyük təkan vermişdir.
Ərazi bütövlüyünün bərpasına nail olmaq üçün Azərbaycan özünü müdafiə hüququndan istifadə etmiş və işğalı sona çatdırmışdır. Bu ərazi bütövlüyünün və suverenliyin bərpasının böyük bir hissəsidir.
Azərbaycan energetika sahəsində bölgədə əhəmiyyətli bir rol oynayır və energetika təhlükəsizliyi ölkənin milli təhlükəsizliyinin əhəmiyyətli bir hissəsidir.
Azərbaycan bölgədə sülh və əməkdaşlığın təşviqi üçün fəaliyyət göstərir və dialoqun inkişafına böyük diqqət verir.
Azərbaycanın müstəqilliyi və inkişafı böyük bir tarixi əhatə edir. Ölkə son əlli ildə böyük inkişaf etmiş, özünəməxsus kosmik və energetika sahəsində nailiyyətlər əldə etmişdir.
Mürsəl Mürsəlov,
Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
Sanator-Kurort Reabilitasiya Mərkəzinin
Baş direktoru Bakı şəhəri
