Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin fəaliyyəti müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin möhkəmlənməsi, milli maraqların qorunması və ölkənin beynəlxalq mövqelərinin gücləndirilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Onun rəhbərliyi dövründə Azərbaycan dərin siyasi, iqtisadi, sosial və hərbi islahatlar yolu keçərək regionun aparıcı dövlətlərindən birinə çevrilmişdir.Prezident İlham Əliyevin fəaliyyətində əsas prioritetlərdən biri effektiv dövlət idarəçiliyinin qurulması və hüquqi dövlət prinsiplərinin möhkəmləndirilməsidir. Dövlət institutlarının təkmilləşdirilməsi, şəffaflığın artırılması, elektron hökumət mexanizmlərinin tətbiqi və korrupsiyaya qarşı ardıcıl mübarizə ölkədə idarəetmənin keyfiyyətini yüksəltmişdir. Konstitusiya islahatları, məhkəmə-hüquq sisteminin modernləşdirilməsi və insan hüquqlarının qorunması istiqamətində atılan addımlar dövlət-vətəndaş münasibətlərində etimadı gücləndirmişdir.Cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan dayanıqlı iqtisadi inkişaf modelini formalaşdırmışdır. Neft-qaz sektorunda əldə olunan gəlirlərin qeyri-neft sahələrinə yönəldilməsi iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə təkan vermişdir. Kənd təsərrüfatı, sənaye, nəqliyyat-logistika və rəqəmsal iqtisadiyyat sahələrində genişmiqyaslı proqramlar həyata keçirilmiş, regionların sosial-iqtisadi inkişafı üzrə dövlət proqramları vasitəsilə minlərlə yeni iş yeri yaradılmışdır. Əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi, əməkhaqları və pensiyaların mərhələli şəkildə artırılması sosial rifahın yüksəlməsinə xidmət etmişdir.Prezident İlham Əliyevin balanslaşdırılmış və praqmatik xarici siyasət xətti Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə nüfuzunu əhəmiyyətli dərəcədə artırmışdır. Azərbaycan beynəlxalq təşkilatlarda fəal mövqe tutaraq regional və qlobal təhlükəsizlik, enerji təhlükəsizliyi və multikultural dəyərlərin təşviqi sahələrində mühüm təşəbbüslərlə çıxış etmişdir. Strateji tərəfdaşlıqlar, xüsusilə enerji və nəqliyyat layihələri ölkənin geosiyasi əhəmiyyətini gücləndirmişdir. Prezidentimizimfəaliyyətində milli təhlükəsizlik məsələləri xüsusi yer tutur. Ordunun maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi, peşəkar hərbi kadrların hazırlanması və müasir silahlanma siyasəti nəticəsində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri regionun ən güclü ordularından birinə çevrilmişdir. Dövlət başçısının qətiyyətli siyasi iradəsi və strateji qərarları ölkənin ərazi bütövlüyünün təmin olunmasında həlledici rol oynamışdır.Ali Baş Komandanımız İlham Əliyev milli-mənəvi dəyərlərin qorunması və inkişafına xüsusi diqqət yetirir. Təhsil sisteminin müasirləşdirilməsi, yeni məktəblərin və ali təhsil müəssisələrinin inşası, gənclərin xaricdə təhsil proqramları insan kapitalının güclənməsinə xidmət edir. Mədəniyyət sahəsində tarixi abidələrin bərpası, milli irsin beynəlxalq miqyasda tanıdılması və multikulturalizm siyasətinin təşviqi Azərbaycanı tolerantlıq və mədəni müxtəliflik nümunəsinə çevirmişdir. Cənab İlham Əliyevin fəaliyyəti müstəqil dövlətçiliyin möhkəmləndirilməsi, xalqın rifahının yüksəldilməsi və Azərbaycanın dünya miqyasında güclü, etibarlı tərəfdaş kimi tanınması ilə səciyyələnir. Onun rəhbərliyi altında həyata keçirilən ardıcıl və məqsədyönlü siyasət Azərbaycanı yeni inkişaf mərhələsinə çıxarmış, gələcək nəsillər üçün möhkəm təməl yaratmışdır.Təhsil:İlham Əliyev 1961-ci il dekabrın 24-də Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Orta təhsilini Bakı şəhərində başa vurduqdan sonra 1977-ci ildə keçmiş SSRİ-nin və dünyanın ən nüfuzlu ali təhsil ocaqlarından biri olan Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutuna (MGİMO) daxil olmuşdur. O, bu ali məktəbdə beynəlxalq münasibətlər sahəsi üzrə təhsil almış, 1982-ci ildə institutu fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.Ali təhsilini davam etdirərək 1985-ci ildə MGİMO-nun aspiranturasını başa vurmuş, tarix elmləri üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini almışdır. Təhsil illərində beynəlxalq siyasət, diplomatiya, geosiyasi proseslər və dövlətlərarası münasibətlər sahəsində dərin nəzəri biliklərə yiyələnmişdir. Bu elmi və intellektual baza sonrakı fəaliyyətində strateji qərarların qəbulunda mühüm rol oynamışdır. 1985–1990-cı illərdə İlham Əliyev MGİMO-da müəllim kimi fəaliyyət göstərmişdir. Bu dövrdə o, beynəlxalq münasibətlər və siyasi proseslər üzrə dərslər demiş, elmi-tədqiqat işləri ilə məşğul olmuşdur. Onun elmi-pedaqoji fəaliyyəti analitik düşüncə tərzinin, sistemli yanaşmasının və akademik disiplininin formalaşmasına mühüm töhfə vermişdir. 1990-cı illərin əvvəllərindən etibarən İlham Əliyevin fəaliyyəti əsasən idarəçilik və dövlət quruculuğu sahəsində cəmlənmişdir. O, müxtəlif dövrlərdə iqtisadi və təşkilati strukturlarda rəhbər vəzifələrdə çalışmış, böyük layihələrin idarə olunması və strateji planlaşdırma sahəsində mühüm təcrübə qazanmışdır.1997-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) vitse-prezidenti təyin edilmiş, 2003-cü ilədək bu vəzifədə çalışmışdır. Bu dövrdə Azərbaycanın enerji strategiyasının formalaşmasında, beynəlxalq enerji layihələrinin həyata keçirilməsində və ölkənin iqtisadi müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsində fəal iştirak etmişdir.2003-cü ildən etibarən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti kimi fəaliyyəti İlham Əliyevin peşəkar yolunun ən məsuliyyətli və əhatəli mərhələsini təşkil edir. Onun rəhbərliyi altında dövlət idarəçiliyi sistemi müasirləşdirilmiş, strateji inkişaf konsepsiyaları hazırlanmış və Azərbaycan regional güc mərkəzinə çevrilmişdir. Cənab İlham Əliyevin təhsili və peşəkar fəaliyyəti bir-birini tamamlayan, elmi biliklə praktiki idarəçilik bacarıqlarını birləşdirən ardıcıl inkişaf yoludur. Dərin akademik hazırlıq, beynəlxalq təcrübə və geniş dövlət idarəçiliyi təcrübəsi onun müasir Azərbaycan dövlətinin lideri kimi formalaşmasının əsasını təşkil edir. Azərbaycan xalqı hər zaman Prezident İlham Əliyevi dəstəkləmiş, onun həyata keçirdiyi siyasətə etimad göstərmişdir. Bu dəstək xalq–lider birliyinin, milli maraqlara əsaslanan dövlət idarəçiliyinin və ardıcıl inkişaf yolunun təzahürüdür. Prezident İlham Əliyevin qərarları və fəaliyyəti ölkənin suverenliyinin möhkəmləndirilməsi, sosial rifahın yüksəldilməsi, milli təhlükəsizliyin təmin olunması və tarixi ədalətin bərpası kimi fundamental məqsədlərə xidmət etdiyindən, cəmiyyət tərəfindən daim rəğbətlə qarşılanmışdır.Xalqın bu dəstəyi müxtəlif dövrlərdə keçirilən seçkilərdə, ümummilli çağırışlarda, mühüm tarixi mərhələlərdə və dövlətin taleyini müəyyən edən anlarda aydın şəkildə özünü göstərmişdir. Azərbaycan vətəndaşları Prezident İlham Əliyevin ətrafında sıx birləşərək onun siyasi kursunun ölkəni daha güclü, müstəqil və nüfuzlu dövlətə çevirdiyinə inanmış və bu inamı praktiki mövqeləri ilə nümayiş etdirmişlər. Bu sarsılmaz birlik müasir Azərbaycan tarixinin ən mühüm nailiyyətlərindən biri kimi qiymətləndirilir.
Zəfər seçkisi və ordenləri. Azərbaycan xalqının iradəsinin parlaq ifadəsi olan Zəfər seçkisi Prezident İlham Əliyevə göstərilən yüksək etimadın və tarixi qələbənin siyasi təsdiqi kimi qiymətləndirilir. Xalqın mütləq əksəriyyətinin dəstəyi ilə qazanılan bu seçki yalnız siyasi proses deyil, eyni zamanda milli qürurun, dövlətçilik əzminin və lider–xalq birliyinin təntənəsi olmuşdur. Zəfər seçkisi Azərbaycanın yeni inkişaf mərhələsinə keçidinin rəmzinə çevrilmiş, ölkənin gələcək strateji hədəflərinin xalq tərəfindən dəstəkləndiyini nümayiş etdirmişdir.Prezident İlham Əliyevin fəaliyyəti dövlətçilik tarixində xüsusi yer tutduğu üçün onun əməyi yüksək dövlət orden və medalları ilə təltif edilmişdir. Bu ordenlər və fəxri adlar onun Azərbaycan dövlətinin müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi, ərazi bütövlüyünün bərpası, milli maraqların qorunması və beynəlxalq nüfuzun artırılması sahəsində göstərdiyi misilsiz xidmətlərin rəsmi qiymətləndirilməsidir. Təltiflər eyni zamanda Azərbaycan xalqının öz Liderinə verdiyi mənəvi dəyərin və tarixi etimadın simvolu kimi çıxış edir.Bu ordenlər Prezident İlham Əliyevə:
* Azərbaycan dövlətçiliyinin möhkəmləndirilməsi,
* ölkənin siyasi, iqtisadi və hərbi gücünün artırılması,
* milli maraqların qətiyyətlə qorunması,
* beynəlxalq aləmdə Azərbaycanın nüfuzunun yüksəldilməsi
kimi müstəsna xidmətlərinə görə təqdim olunmuşdur.
Heydər Əliyev ordeni onun liderlik fəaliyyətinin rəsmi və tarixi zirvəsi hesab olunur.Xarici dövlətlərin ordenləri (seçilmiş nümunələr)Prezident İlham Əliyev eyni zamanda dost və tərəfdaş ölkələr tərəfindən də yüksək ordenlərlə təltif edilmişdir. Bu təltiflər onun beynəlxalq diplomatiya, regional sabitlik və əməkdaşlığa verdiyi töhfələrin göstəricisidir. Onlardan bəziləri:
* Türkiyə Respublikasının ali dövlət ordenləri
* Rusiya Federasiyasının dövlət ordenləri
* İtaliya Respublikasının ali ordeni
* Fransa Respublikasının “Şərəf Legionu” ordeni
* Ukrayna, Gürcüstan, Serbiya, Qazaxıstan və digər ölkələrin yüksək təltifləri
Prezident İlham Əliyevin aldığı ordenlər onun:
* tarixə düşmüş liderliyinin,
* Zəfərlə nəticələnən dövlət siyasətinin,
* xalq–lider birliyinin
rəsmi dövlət səviyyəsində təsdiqidir.
Qərbi Azərbaycana qayıdış Qərbi Azərbaycana qayıdış ideyası müasir Azərbaycan ictimai-siyasi fikrində tarixi ədalətin bərpasına, milli yaddaşın qorunmasına və insan hüquqlarının təmin olunmasına yönəlmiş mühüm konsepsiyadır. Bu anlayış XIX–XX əsrlərdə indiki Ermənistan ərazisində – tarixi Qərbi Azərbaycan torpaqlarında yaşamış yüz minlərlə azərbaycanlının zorla deportasiya olunması faktına əsaslanır və onların doğma yurdlarına dinc, təhlükəsiz və ləyaqətli şəkildə qayıtmaq hüququnu ifadə edir.Qərbi Azərbaycan adlanan ərazilər – İrəvan, Zəngəzur, Göyçə, Dərələyəz və digər bölgələr əsrlər boyu Azərbaycan türklərinin yaşayış məkanları olmuşdur. Burada zəngin maddi-mədəni irs formalaşmış, məscidlər, qəbiristanlıqlar, yaşayış məntəqələri və toponimlər Azərbaycan xalqının tarixini əks etdirmişdir. XX əsrin müxtəlif mərhələlərində, xüsusilə 1905–1906, 1918–1920 və 1948–1953-cü illərdə azərbaycanlı əhali sistemli şəkildə bu torpaqlardan deportasiya edilmiş, onların hüquqları kobud şəkildə pozulmuşdur.Qərbi Azərbaycana qayıdış hərbi və ya zorakı yol deyil, beynəlxalq hüquqa, insan haqlarına və humanizm prinsiplərinə əsaslanan sülh təşəbbüsüdür. Bu konsepsiya:
* deportasiya olunmuş azərbaycanlıların fərdi və kollektiv hüquqlarının tanınmasını,
* onların tarixi yurdlarına təhlükəsiz şəkildə dönməsini,
* mədəni və dini irsin qorunmasını,
* regionda uzunmüddətli sülh və barışığın təmin edilməsini
nəzərdə tutur.
Bu baxımdan Qərbi Azərbaycana qayıdış ideyası revanşizm deyil, ədalət və hüquq axtarışıdır.Dövlət siyasəti və beynəlxalq müstəvi Müasir dövrdə Qərbi Azərbaycana qayıdış məsələsi Azərbaycan dövlətinin prinsipial mövqeyi kimi formalaşmaqdadır. Prezident İlham Əliyev dəfələrlə çıxışlarında azərbaycanlıların Qərbi Azərbaycandan deportasiya faktını beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırmış, bu insanların doğma torpaqlarına qayıtmaq hüququnun tanınmasının vacibliyini vurğulamışdır. Bu mövqe beynəlxalq hüququn əsas sənədlərinə – İnsan Hüquqları üzrə Ümumdünya Bəyannaməsinə və digər konvensiyalara söykənir.Qərbi Azərbaycana qayıdış yalnız siyasi deyil, həm də dərin humanitar və mənəvi məna daşıyır. Bu, ata-baba yurdlarının xatirəsinin yaşadılması, itirilmiş mədəniyyətin bərpası və tarixi yaddaşın gələcək nəsillərə ötürülməsi deməkdir. Qayıdış ideyası eyni zamanda bölgədə etimadın formalaşmasına, xalqlar arasında barışığın mümkünlüyünə xidmət edə biləcək mühüm addım kimi qiymətləndirilir.Qərbi Azərbaycana qayıdış ideyası Azərbaycan xalqının tarixə, ədalətə və insan hüquqlarına söykənən legitim tələbinin ifadəsidir. Bu yol uzunmüddətli, mərhələli və sülhə əsaslanan proses kimi nəzərdə tutulur. Məqsəd keçmişin faciələrini təkrarlamaq deyil, onları tanıtmaq, hüquqi-siyasi müstəvidə həll etmək və regionda davamlı sülhə töhfə verməkdir.“Azərbaycan Respublikasında rəqəmsal iqtisadiyyatın inkişafına dair 2026–2029-cu illər üçün Strategiya” Bu iki sənəd bir-birini tamamlayan, müasir Azərbaycan dövlətinin uzunmüddətli inkişaf trayektoriyasını müəyyən edən strateji çərçivədir. Onların əsas məqsədi iqtisadiyyatın dayanıqlığını gücləndirmək, vətəndaş rifahını yüksəltmək və ölkəni qlobal rəqabətə tam hazırlıqlı etməkdir.Rəqəmsal iqtisadiyyatın inkişafına dair 2026–2029-cu illər üçün Strategiya Bu Strategiya Azərbaycanın iqtisadi və sosial həyatında rəqəmsal transformasiyanı sürətləndirməyə yönəlmişdir. Sənəd rəqəmsal texnologiyaların tətbiqini təkcə texniki yenilənmə kimi deyil, idarəetmə, biznes və cəmiyyətin düşüncə tərzinin dəyişməsi kimi nəzərdə tutur.
Rəqəmsal transformasiya Milli Prioritetlərin həyata keçirilməsində əsas alətə çevrilir. “Azərbaycan Respublikasında rəqəmsal iqtisadiyyatın inkişafına dair 2026–2029-cu illər üçün Strategiya” və “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər” müasir Azərbaycanın inkişaf fəlsəfəsini formalaşdıran iki əsas dayağı təmsil edir. Bu sənədlər ölkənin güclü iqtisadiyyat, sosial rifah və innovasiyaya əsaslanan gələcək yolunu müəyyən edir və insan mərkəzli, texnoloji və dayanıqlı dövlət modelini hədəfləyir.Zəfər salnaməsiZəfər salnaməsi müasir Azərbaycan tarixinin qürur dolu səhifəsidir. Bu salnamə xalqın iradəsinin, dövlətin qətiyyətinin və ordunun peşəkarlığının birləşərək tarixi ədaləti bərpa etdiyi böyük Qələbəni əks etdirir. Onilliklər boyu davam edən ədalətsizlik, işğal və məcburi köçkünlük Zəfər salnaməsində sona çatmış, Azərbaycan öz suveren hüquqlarını beynəlxalq hüquq çərçivəsində təmin etmişdir. Zəfər salnaməsi təkcə hərbi uğurların xronikası deyil, eyni zamanda milli ruhun oyanışı və dövlətçilik iradəsinin təntənəsidir. Uzun illər aparılan məqsədyönlü siyasət, iqtisadi güclənmə, müasir ordunun qurulması və diplomatik mövqelərin möhkəmləndirilməsi Qələbənin əsasını formalaşdırmışdır. Bu proseslər xalq–dövlət birliyini daha da gücləndirmiş, milli həmrəyliyi sarsılmaz etmişdir. Vətən müharibəsi dövründə Azərbaycan Ordusu yüksək peşəkarlıq, texnoloji üstünlük və mənəvi ruh nümayiş etdirdi. Azad edilən şəhər və kəndlər, strateji yüksəkliklərin ələ keçirilməsi və hərbi əməliyyatların dəqiq planlanması Qələbənin labüdlüyünü təsdiqlədi. Xüsusilə Şuşanın azadlığı Zəfər salnaməsinin zirvə nöqtəsi oldu və milli yaddaşda əbədi yer aldı.Zəfər salnaməsinin mərkəzində dövlətin Ali Baş Komandanı, Prezident *İlham Əliyev*in siyasi iradəsi və strateji liderliyi dayanır. Onun qətiyyətli qərarları, beynəlxalq arenada prinsipial mövqeyi və xalqla sarsılmaz birliyi Qələbəni təmin edən əsas amillərdən biri oldu. Bu liderlik modeli müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin gücünü nümayiş etdirdi.Zəfər salnaməsi şəhidlərin müqəddəs qanı və qazilərin rəşadəti ilə yazılmışdır. Onların fədakarlığı sayəsində torpaqlarımız azad edildi, milli qürur bərpa olundu. Azərbaycan cəmiyyəti bu qəhrəmanları daim ehtiramla anır, onların xatirəsini dövlət və xalq səviyyəsində uca tutur. Qələbə ilə başlayan yeni mərhələ azad edilmiş ərazilərin bərpası və dirçəldilməsini əhatə edir. Yenidənqurma, infrastrukturun qurulması, mədəni irsin bərpası və məcburi köçkünlərin doğma yurdlarına qayıdışı Zəfər salnaməsinin davamı kimi reallaşır. Bu mərhələ Zəfərin sülh və inkişafla tamamlanmasını təmin edir.Zəfər salnaməsi müasir Azərbaycanın gücünü, birliyini və gələcəyə inamını simvolizə edir. Bu salnamə göstərdi ki, xalq və dövlət bir olduqda, ədalət və haqq qalib gəlir. Zəfər yalnız keçmişin qələbəsi deyil, həm də gələcək nəsillərə ötürülən milli ruhun və dövlətçilik iradəsinin əbədi mirasıdır.Böyük Qayıdış müasir Azərbaycan tarixində Zəfərin məntiqi davamı, milli iradənin, dövlət gücünün və sosial ədalətin real təzahürüdür. Bu anlayış uzun illər doğma torpaqlarından didərgin salınmış yüz minlərlə azərbaycanlının azad edilmiş ərazilərə təhlükəsiz, ləyaqətli və mərhələli şəkildə qayıdışını ifadə edir. Böyük Qayıdış yalnız fiziki dönüş deyil, eyni zamanda tarixi ədalətin bərpası, milli yaddaşın dirçəldilməsi və yeni inkişaf mərhələsinin başlanğıcıdır.Zəfərdən Qayıdışa gedən yol 44 günlük Vətən müharibəsində qazanılan tarixi Qələbə Böyük Qayıdış üçün siyasi, hərbi və mənəvi zəmin yaratdı. İşğala son qoyulması ilə Azərbaycan qarşısında yeni və daha məsuliyyətli bir mərhələ açıldı – azad edilmiş torpaqların yenidən qurulması və həyatın bərpası. Bu mərhələdə əsas məqsəd torpaqları yalnız azad etmək deyil, onları yaşanılan, inkişaf edən və təhlükəsiz məkanlara çevirməkdir.Böyük Qayıdış dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindən biri kimi Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə ardıcıl və sistemli şəkildə həyata keçirilir. Yol, enerji, su, rabitə infrastrukturu sıfırdan qurulur, “ağıllı şəhər” və “ağıllı kənd” konsepsiyaları tətbiq olunur. Yeni yaşayış massivləri, məktəblər, xəstəxanalar və sosial obyektlər müasir standartlara uyğun şəkildə inşa edilir. Böyük Qayıdışın əsas fəlsəfəsi insan amilinə söykənir. Qayıdan vətəndaşların məşğulluğu, sosial müdafiəsi, təhlükəsizliyi və rahat yaşayışı dövlətin əsas diqqət mərkəzindədir. Keçmiş məcburi köçkünlərin həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması, onların iqtisadi və sosial həyata fəal inteqrasiyası bu prosesin ayrılmaz hissəsidir.Azad edilmiş ərazilərdə tarixi və dini abidələrin bərpası Böyük Qayıdışın mühüm istiqamətlərindən biridir. Məscidlərin, mədəniyyət ocaqlarının, tarixi məkanların yenidən dirçəldilməsi yalnız maddi irsin deyil, milli kimliyin və mənəvi dəyərlərin də bərpasına xidmət edir. Bu, Azərbaycanın mədəniyyətə və tarixə hörmətinin bariz nümunəsidir.Böyük Qayıdış regional sülhün və uzunmüddətli inkişafın təməl daşı kimi qiymətləndirilir. Bu proses azad edilmiş əraziləri ölkənin ümumi iqtisadi sisteminə inteqrasiya edir, yeni investisiya imkanları yaradır və regionun sosial-iqtisadi potensialını reallaşdırır. Qayıdışla bərabər, Qarabağ və Şərqi Zəngəzur Azərbaycanın inkişaf xəritəsində yeni cazibə mərkəzlərinə çevrilir. Böyük Qayıdış Azərbaycan dövlətinin gücünü, xalqın iradəsini və Zəfərin davamlı xarakterini nümayiş etdirir. Bu proses sübut edir ki, Azərbaycan yalnız torpaqlarını azad etməklə kifayətlənmir, eyni zamanda həmin torpaqlarda daha güclü, daha ədalətli və daha müasir həyat qurur. Böyük Qayıdış – Zəfərin insan həyatında təcəssümüdür.
Vəliyeva Elnarə,
Xəzər rayonu, 12 nömrəli internat tipli xüsusi ümumtehsil mektebinin direktoru
